تاریخچه روز مهندس

روز مهندس 1402 در گاهشمار رسمی ایران، روز پنجم اسفندماه است که به یاد دانشمند بزرگ ایرانی، خواجه نصیرالدین طوسی، به ثبت رسیده است. این روز ملی همراه با همایش‌ها و مراسم مختلفی برگزار می‌شود. هر کشور ممکن است روز مهندس خود را جشن بگیرد. به عنوان مثال، در ایالات متحده، هفته ملی مهندسان همیشه هفته‌ای در فوریه است که تولد جورج واشینگتن، ۲۲ فوریه را در بر می‌گیرد. همچنین، در تاریخ ۴ مارس، یونسکو به پیشنهاد فدراسیون جهانی سازمان‌های مهندسی، روز مهندس را به عنوان “روز جهانی مهندسی یونسکو برای توسعه پایدار” اعلام کرده است.

مهندس کیست؟

مهندس کسی است که با استفاده از علوم و فنون، به طراحی، توسعه، و ساختاردهی سازه‌ها، دستگاه‌ها، ماشین‌آلات، یا فرآیندهای تولید می‌پردازد. واژه “مهندسی” از کلمه لاتین قرون وسطایی “ingenium” به مفهوم طراحی و ابداع گرفته شده است و نیز از کلمه لاتین “ingeniare” برای موتور یا ابتکار به معنای نوآوری مبتکرانه گرفته شده است. پس، مهندسی فرایند طراحی جهان ساخته شده توسط انسان است و نقش مهندسان در تغییر جهان در جهت تامین نیازهای جوامع انسانی بسیار اساسی است پس حق آن‌ها است که یک روز از سال که روز مهندس نام دارد به نام آن‌ها باشد. در واقع، مهندس باید با همه جنبه‌های مربوط با موضوع به خصوص هدف و کاربرد یک ابزار، مسائل مالی و اقتصادی مرتبط با آن، و چگونگی حفظ سلامتی و امنیت انسان و طبیعت حین طرحی، توسعه یا به‌کارگیری ابزار و وضعیت حقوقی و مالکیت آن آشنا باشد.

روز مهندس برق چه روزی است یا روز مهندس معماری چه روزی است سوال برخی از مهندسان است. باید بگوییم فرقی نمی‌کند در چه حوزه‌ مهندسی‌ای فعالیت می‌کنید، در نهایت روز مهندس برای همه‌ی حوزه‌های مهندسی متفاوت، 5 اسفندماه است.

مهندسی چیست؟

مهندسی دانش عملی، شناختی است که انسان از آن استفاده می‌کند و از آن در سازندگی خود یا جامعه بهره می‌برد. واژه “مهندس” از کلمه “Engine” نشات گرفته است و تمام یا قسمتی از بار معنایی “Engine” را با خود دارد. این واژه به یعنی ماشین، موتور، چرخ، نقشه کشیدن، طراحی کردن، تدبیر کردن، و تهیه کردن آمده و بر خلاف مرسوم و متداول، فقط به معنای موتور به کار نرفته است. در حقیقت، آنچه از معنای اصلی این واژه استنباط می‌شود، “طراحی کردن”، “نقشه کشیدن“، و “چیزی را به حرکت در آوردن” است که برای انجام تمامی کارهای فوق، احاطه به علم و دانش عملی یک امر ضروری است.

تاریخچه روز مهندس در ایران

تاریخچه‌ی مهندسی در ایران به دوران باستان برمی‌گردد، اما توسعه‌ی مهندسی به‌طور معمول در دوران صفویه و قبل از آن تا زمان معاصر ادامه یافت. با ظهور صنعت و پیشرفت تکنولوژی در قرن‌های اخیر، نقش مهمی برای مهندسان در توسعه و پیشرفت کشور ایفا شد. مهندسان ایرانی به علت داشتن دانش و تخصص در زمینه‌های مختلف از جمله صنایع نفت، انرژی، فناوری اطلاعات، برق، مکانیک و غیره، ارزشمندند. آنها نقش برجسته‌ای در توسعه‌ی زیرساخت‌ها، صنایع و فناوری‌های مختلف، ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی دارند. همچنین، مهندسان با طراحی و اجرای پروژه‌های مختلف، به بهبود کیفیت زندگی افراد و ارتقای سطح فناوری کشور کمک می‌کنند.

روز مهندس به یادبود از خواجه نصرالدین طوسی

خواجه نصرالدین طوسی یک علامه دهر است، زیرا در علومی همچون فلسفه، فقه، ستاره‌شناسی، ریاضی، پزشکی، معماری، و نجوم به درجه‌ی دانشمندی رسیده بود و خدمات زیادی به جهانیان ارائه کرده است. کتابهای او، مانند کتاب مثلثات، در قرن ۱۶ میلادی به فرانسوی ترجمه شدند و او یکی از گسترش دهندگان علم مثلثات بود. همچنین، او نویسنده‌ی یکی از مهمترین متون کلامی شیعه به نام “تجرید الاعتقاد” است و با استفاده از آرای فلسفی ابن سینا، کلام شیعه را بر برهان‌های عقلی مبتنی کرده است. روز مهندسی در تقویم ایرانی به یاد این دانشمند بزرگ نامگذاری شده است.

تاریخچه روز مهندس (جهانی)

روز جهانی مهندس (World Engineering Day) به عنوان یک رویداد جهانی در تقویم سازمان ملل متحد (UNESCO) اعلام شد. این روز برای تجلیل از نقش برجسته و اهمیت مهندسان در توسعه و پیشرفت جوامع و توجیه برای اهمیت مهندسی در حل مسائل اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی تعیین شده است. این روز اولین بار در سال 2020 جشن گرفته شد. این رویداد به مهندسان فرصت می‌دهد تا دیدگاه‌های خود در مورد چگونگی حل مسائل جهانی را به اشتراک بگذارند و اهمیت کار آنها را برای ساخت و ساز جوامع پویا و پایدار بیان کنند.

نقش مهندسان در جامعه