مبحث 3 مقررات ملی ساختمان ویرایش 1395 (حفاظت ساختمان ها در برابر حریق)

مبحث سوم مقررات ملی ساختمان

مبحث سوم مقررات ملی ساختمان از مباحث بیست و دوگانه می‌باشد که به موضوع حفاظت ساختمان‌ها در برابر آتش سوزی می‌پردازد، در این مطلب قصد داریم اطلاعات مفیدی را در مورد مبحث 3 در اختیار شما قرار دهیم. در آزمون نظام مهندسی نظارت و اجرا، سوالات زیادی از مبحث سوم مقررات ملی ساختمان مطرح می‌شود و همچنین این مبحث از مباحث مهم و کاربردی در آزمون طراحی می‌باشد. در ادامه به طور مفصل در مورد مبحث 3 مقررات ملی ساختمان توضیح داده ایم.

معرفی مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان

هدف مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان در واقع تامین ایمنی ساختمان می‌باشد و در این مبحث حفاظت از جان ساکنان ساختمان در اولویت می‌باشد، در این مبحث کلیاتی در مورد حفاظت ساختمان در برابر آتش سوزی بیان شده است.

عنوان مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان، حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق می‌باشد و همچنین در این مبحث ضوابط و دستورالعمل‌هایی در مورد پارکینگ‌ها، آسانسورها، راهرو، راه‌های خروجی و غیره بیان شده است تا به نحو موثری از آتش سوزی جلوگیری نماید، مقرراتی که در این مبحث مطرح شده است باید مورد توجه ساختمان‌سازان و مهندسان مشاور قرار گیرد.

در این مبحث ضوابطی در مورد راه‌های خروجی ساختمان جهت نجات از آتش سوزی بیان شده است که بسیار مهم می‌باشند، همچنین تعداد طبقات ساختمان، موقعیت و ابعاد ساختمان و مساحت آن. مورد بحث قرار گرفته است.

در مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان پیش بینی های لازم جهت محافظت از ساکنان ساختمان در برابر حریق انجام گرفته است و ضوابط و مقرراتی بیان شده است که در طراحی و اجرای ساختمان باید مورد توجه قرار گیرند.

مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان در طراحی و اجرای ساختمان الزامات اساسی را بیان می‌کند تا در صورت آتش سوزی از گسترش حریق به ساختمان‌های مجاور جلوگیری شود و همچنین افراد بتوانند در سریعترین زمان از طریق راه‌های خروجی امن از ساختمان خارج شوند.

معرفی مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان

مسیرهای خروج برای فرار از حریق باید ظرفیت لازم را داشته باشند و همچنین در محل مناسبی قرار داشته باشند، همچنین مسیرهای خروج باید علامت گذاری شوند و روشنایی لازم را داشته باشند.

در این مبحث جهت جلوگیری از نفوذ شعله به مسیرهای خروج تمهیداتی در نظر گرفته شده است و همچنین داخل ساختمان متناسب با ابعاد و کاربری آن، جهت جلوگیری از گسترش حریق، فضابندی‌های مناسبی صورت گرفته است.

محل عبور سیم کشی ساختمان و لوله ها نیز باید به صورتی طراحی و اجرا شوند تا در برابر آتش ایمن باقی بمانند، همچنین جهت جلوگیری از سرایت آتش به ساختمان‌های مجاور یک سری الزامات در طراحی و اجرای دیوار بین ساختمان‌ها در نظر گرفته شده است.

دیوار خارجی ساختمان نیز باید محکم باشد و طراحی آن به صورتی انجام گیرد که در برابر حریق از مقاومت کافی برخوردار باشد، همچنین در طراحی و اجرای ساختمان تمهیداتی در نظر گرفته شده است تا دسترسی نیروهای آتشنشانی به مکان‌های مختلف ساختمان به راحتی انجام گیرد.

پشت بام ساختمان باید به صورتی طراحی شود تا از طریق آن، آتش به ساختمان‌های مجاور سرایت نکند و برای قسمت‌های ختلف ساختمان تا حد امکان از مصالح ساختمانی غیر سوختنی استفاده شود. طبق کتاب قانون نظام مهندسی ساختمان، برای اجرای پروژه های ساختمانی باید، برای حفاظت ساختمان ها در برابر حریق نیز استانداردهایی رعایت کرد.

از مبحث 3 مقررات ملی ساختمان، در آزمون نظام مهندسی؛ درصدی سوال طرح میشود. برای اینکه اشراف کامل پیدا کنید و در آزمون قبول شوید، تهیه دوره های زیر را پیشنهاد میدهیم.

آمادگی آزمون نظام مهندسی مکانیک

آمادگی ازمون نظام مهندسی برق

سوالات متداول دانش پژوهان در مورد دوره‌ها

فایل‌های مبحث ۲۲ گانه مقررات ملی ساختمان به طور جداگانه + مبحث 3 مقررات

مبحث اول مقررات ملی ساختمان

مبحث دوم مقررات ملی ساختمان

مبحث 13مقررات ملی ساختمان

مبحث 15 مقررات ملی ساختمان

مبحث 14 مقررات ملی ساختمان

 فایل pdf مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ویژه مهندسین عمران، تاسیسات مکانیکی، برق و معماری تولید شده است. لازم است بدانید که درصدی از سوالات آزمون نظام مهندسی هر ساله مربوط به مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان است.

سوالات آزمون نظام مهندسی برق 

سوالات آزمون نظام مهندسی تاسیسات مکانیک 

لینک گروه تلگرامی نظام مهندسی سودا

در این گروه داوطلبین آزمون + مدرس و مهندسین برجسته عضو هستند و به تمامی سوالات شما پاسخ داده شده و فایل های کمکی و مهم در گروه بارگزاری میشود.

هدف مبحث 3 مقررات ملی ساختمان

هدف مبحث 3 مقررات ملی ساختمان در واقع جلوگیری از خسارت آتش سوزی است و یک سری مقررات را بیان می‌کند تا در هنگام آتش سوزی از جان و مال مردم محافظت کند.

کتاب مبحث 3 مقررات ملی ساختمان شامل دوازده فصل است، در این مبحث تلاش شده است تا علاوه بر حفظ جان و مال ساکنان ساختمان، با ارائه ضوابط و مقررات مناسب، عمر ساختمان را افزایش یابد.

سوالات آزمون نظام مهندسی عمران و مکانیک در واقع از آخرین ویرایش آن، مطرح می‌شوند، داوطلبان می‌توانند به راحتی آخرین ویرایش این مبحث را دانلود کنند، از کلید واژه‌های مهم این مبحث می‌توان به راه خروج، راه فرار، خاموش کننده دستی، دسترسی نیروهای آتشنشانی، سیستم کشف حریق و غیره اشاره کرد. شما اکنون میتوانید بدون پرداخت هزینه ای، کناب مبحث سوم مقررات ملی ساختمان را دانلود کنید. دانلود مبحث 3 مقررات ملی ساختمان برای هر مهندس تاسیسات، عمران، برق و حتی مکانیک ساختمان و معماری نیز ضروری است.

اگر 3 سال است که در حوزه مهندسی فعالیت دارید، بدانید که:

شما میتوانید مباحث را دانلود کنید. اما به جای آن که کتاب مباحث را بخوانید که هم زیاد و هم وقت گیر است، پیشنهاد میکنیم که در دوره های آمادگی بی نظیر سِودا شرکت کنید. یکبار برای آمادگی خود در آزمون نظام مهندسی هزینه کنید و چند برابر آن را به دست آورید.🙂

دوره آمادگی آزمون نظام مهندسی مکانیک

دوره آمادگی آزمون نظام مهندسی برق

چند دوره پیشنهادی برای اینکه اشراف کامل روی مباحث مقررات ملی ساختمان داشته باشید

آموزش مبحث 14 مقررات ملی ساختمان

آموزش مبحث 16 مقررات ملی ساختمان

آموزش مبحث 17 مقررات ملی ساختمان

آموزش مباحث مقررات ملی ساختمان تاسیسات مکانیکی برای آزمون نظام مهندسی

سوالات متداول دانش پژوهان در مورد دوره‌ها (کلیک کنید)

مبحث 3 ( حفاظت ساختمان در برابر حریق ) شامل استفاده از اقدامات و تجهیزاتی است که هدفش جلوگیری از وقوع حریق، کاهش خسارات ناشی از حریق، و اطمینان از ایمنی افراد و محتویات ساختمان می‌باشد

مباحث کلی در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان

مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در مورد حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق معمولاً به موارد مرتبط با ایمنی و اقدامات پیشگیری در مورد حریق می‌پردازد. این مقررات به منظور کاهش خطرات حریق و حفاظت از افراد و مالکیت در ساختمان‌ها اعمال می‌شوند. طبق مقررات ملی ساختمان مبحث 3، رعایت ضوایط ایمنی در برابر حرق برای تمام ساختمان ها ضروری است.موارد مهمی که در این مبحث تنظیم می‌شوند، عبارتند از:

مشخصات و طراحی اجزاء ضد حریق: در این قسمت، نقشه‌ها و مشخصات اجزاء ساختمان که باید ضد حریق باشند، مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی مشخص می‌شوند. این شامل مصالح ساختمانی، درب‌ها، پنجره‌های دوجداره، انواع عایق‌های حرارتی، و غیره می‌شود.

نصب و نگهداری سیستم‌های اطفاء حریق: مقررات ملی ساختمان شرایط نصب و نگهداری سیستم‌های اطفاء حریق مثل آتش‌نشانی، اسپرینکلر، سیستم‌های اعلام حریق و تجهیزات مشابه را تعیین می‌کند. در مقاله ای جداگانه در مورد تجهیزات اعلام حریق و سیستم اطفا حریق توضیحاتی داده ایم.

مسائل مربوط به فرار و نجات: این مبحث مشخصات و نقشه‌های مرتبط با مسائل فرار و نجات افراد در صورت وقوع حریق در ساختمان را تنظیم می‌کند. این شامل اعلام حریق، امکانات فرار مانند پلکان‌ها، خروج‌ها و نقشه‌های اضطراری است.

مشخصات سیستم‌های اطلاع رسانی: مقررات ملی ساختمان نیازمندی‌های مرتبط با سیستم‌های اطلاع‌رسانی به افراد در مورد حریق و اخطارات مشابه را شامل می‌شود. این سیستم‌ها می‌توانند به اعلام حریق، تخلیه ساختمان و اجرای اقدامات امنیتی کمک کنند.

آزمون و بازرسی: مقررات ملی ساختمان شرایط بازرسی و آزمون سیستم‌های حفاظت در برابر حریق و همچنین رفع نقص‌ها و مشکلات را تعیین می‌کند.

 مقررات ملی ساختمان مبحث 3، با هدف افزایش ایمنی در معرض خطر حریق و کاهش خسارت‌ها و از دست رفتن انسانها و مالکیت در مواجهه با حریق‌ها تدوین شده‌اند و از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. دانلود مبحث سوم مقررات ملی ساختمان را به تمامی مهندسان ساختمان نیز توصیه میکنیم. این فایل؛ ویرایش جدید است.

سيستم‌های كشف و اعلام حريق در مبحث 3 مقررات ملی ساختمان 

در مبحث 3 مقررات ملی ساختمان ویرایش جدید، سیستم‌های اعلام حریق به طور کلی از دو زیرسیستم اصلی، یعنی سیستم اعلام حریق دستی و خودکار، تشکیل شده‌اند:

سیستم اعلام حریق دستی  در مبحث سوم

در این سیستم، هیچ گونه کاشف خودکاری وجود ندارد و هشدار حریق تنها به صورت دستی فعال می‌شود. در ساختمان‌هایی که نصب سیستم کشف و اعلام حریق خودکار الزامی است، سیستم اعلام حریق دستی نیز باید نصب گردد.

سیستم اعلام حریق خودکار در مبحث سوم

در مبحث 3 مقررات ملی ساختمان این سیستم شامل دو زیرسیستم موضعی و مرکزی است. سیستم‌های موضعی دارای حسگرهای حساس به یک یا چند محصول ناشی از حریق می‌باشند که هشدار حریق به صورت خودکار فعال می‌شود. در سیستم موضعی، علاوه بر حسگرها، آژیر هشدار نیز بر روی خود آشکارساز نصب شده است و کاشفها باید دارای باتری مناسب با طول عمر حداقل 5 سال باشند.

سیستم‌های اعلام حریق خودکار مرکزی در مبحث سوم

دارای پنل کنترل مرکزی هستند و تمامی سیگنال‌های اعلام هشدار از طریق پنل به آژیرها و سایر دستگاه‌های عمل کننده ارسال می‌شود.

نقشه‌ها و مدارک فنی در سیستم‌های کشف و اعلام حریق در مبحث 3 مقررات ملی ساختمان 

در مبحث 3 مقررات ملی ساختمان ذکر شده است سیستم‌های کشف و اعلام حریق باید به صورت کامل، نقشه‌ها و مدارک فنی را شامل شوند که شامل موارد زیر است:

1. پلان کامل طبقات: مشخصی که کاربری همه فضاها در آن به دقت مشخص شده باشد.

2. نقشه کامل طراحی سیستم اعلام حریق خودکار: برای تمامی طبقات و فضاهای تحت پوشش، شامل جزئیات جانمایی وسایل اعلام و هشدار، تجهیزات کنترل اعلام و تابلوی کنترل.

3. جزئیات ارتفاع سقف‌ها: اطلاعات دقیقی در مورد ارتفاع سقفهای مختلف.

4. اطلاعات و نقشه‌های کامل نیروی برق و باتری: برای زمان برق دهی در شرایط نرمال و شرایط اضطراری مطابق با ضوابط مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان.

5. تولیدکننده، مدارک و گواهی‌های فنی معتبر برای تجهیزات استفاده شده.

محتوای نقشه‌ها و مدارک باید با الزامات مبحث سیزدهم مطابقت داشته باشد.

راه‌های خروج از بنا و فرار از حريق در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان 

 ایجاد فرصت برای خروج ایمن
در فرآیند طراحی، ساخت، تجهیز، نگهداری و مدیریت هر ساختمان و راه‌های خروج آن، باید به گونه‌ای انجام شود که در صورت وقوع حریق، افراد متصرف و بهره‌برداران به‌طور قابل‌قبول دارای فرصت کافی برای خروج ایمن باشند. این اقدامات باید از تأثیرات مخرب شعله‌های حریق، دود و دیگر محصولات حریق یا احتمال وجود وحشت و هراس جلوگیری کنند.

خروج بدون مانع در مبحث سوم
در هر ساختمان، محل‌های خروج باید در مکان‌هایی باشند که در تمام اوقات قابلیت دسترسی به راه خروج آزاد و بدون مانع را فراهم کنند.

مشخص بودن راه خروج در مبحث سوم
راه‌های خروج در هر ساختمان یا بخش از آن، باید به گونه‌ای طراحی شوند که متصرفان به وضوح بتوانند آنها را مشاهده کنند. علاوه بر این، هر راه خروج باید به طور آشکار و مشخص علامت‌گذاری شود تا هر متصرف به سرعت مسیر خروج از ساختمان را پیدا کند. همچنین، مسیرهای خروج از ابتدا تا انتها باید به گونه‌ای آراسته و علامت‌گذاری شوند که متصرفان در مسیرهای دارای پیچ و خم یا مکان‌های بسته گرفتار نشوند.

وجه مشترک مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان با مبحث 3 مقررات ملی ساختمان این است که اغلب به بررسی و تنظیم الزامات عمومی و مشخصات فنی مرتبط با طراحی، ساخت، و نگهداری ساختمان‌ها و همچنین استانداردهای مربوط به مواد و سازه‌های ساختمانی و آیین‌نامه‌های مرتبط با اجرای پروژه‌ها می‌پردازتد.

درجه‌بندی مقاومت در برابر آتش و آزمون‌های آتش در مبحث 3 مقررات ملی ساختمان

درجه‌بندی مقاومت در برابر آتش باید به اتفاق با آزمون‌ها و استانداردهای ملی صورت گیرد.

محصولات محافظت کننده در برابر آتش باید از سوی مرجع قانوني صدور گواهينامه فني تأييد شوند. در مبحث جدید سوم مقررات ملی ساختمان استفاده از مصالح، سیستم‌ها یا هر گونه وسایلی که در داخل یک عنصر ساختمانی استفاده می‌شود، نباید درجه مقاومت در برابر آتش آن عنصر ساختمانی را کاهش دهد.

دیوار نامتقارن در مبحث سوم 

دیوارها و تیغه‌های داخلی که ساختار نامتقارنی دارند و مصالح یا جزئیات به کار رفته در دو طرف آنها با یکدیگر متفاوت باشد، باید از هر دو طرف مورد آزمایش مقاومت در برابر آتش قرار گیرند. کمترین درجه حاصل از آزمون به عنوان درجه مقاومت در برابر آتش برای آن دیوار در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که ضعیفترین وجه در برابر آتش از پیش مشخص بوده و این موضوع تأیید مرجع ذی‌صلاح علمی باشد، نیازی به آزمون دیوار از وجه دیگر نیست.

دیوارهای خارجی در مبحث سوم

دیوارهای خارجی باید مطابق با الزامات مبحث 3 مقررات ملی ساختمان و با داشتن درجه مقاومت در برابر آتش باشند و بازشوهای آنها در برابر آتش محافظت شده باشند.

پیش‌آمدگی‌ها در مبحث سوم 

پیش‌آمدگی‌های دیوار در ساختمان‌های نوع 1 و 2 باید از مصالح غیرقابل سوختن باشند. در تمام ساختارها در جاهایی که مطابق با مبحث 3 مقررات ملی ساختمان وجود بازشو مجاز نیست یا محافظت بازشوها الزامی است، از برجستگی‌ها یا پیش‌آمدگی‌های اجرا شده با مصالح قابل سوختن استفاده نشود.

مصالح در مبحث سوم 

در مبحث 3 مقررات ملی ساختمان، مصالح دیوارهای خارجی باید بر اساس الزامات ساختار ساختمان از نوع مجاز باشند.

مهم‌ترین موضوعاتی که در مبحث سوم به آنها پرداخته می‌شود:

مبحث سوم به طور کامل به موضوع حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق می‌پردازد. این مبحث شامل ضوابط و مقرراتی است که به منظور ارتقای ایمنی و پیشگیری از حوادث ناگوار در بناها تدوین شده است.

مهم‌ترین موضوعاتی که در مبحث سوم به آنها پرداخته می‌شود:

 تصرفات ساختمانی: بر اساس نوع کاربری، فضاهای مختلف به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.
 انواع ساختارها: بر اساس نوع مصالح و مقاومت در برابر آتش، ساختارها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.
محدودیت‌های ارتفاع و مساحت در مبحث 3: حداکثر ارتفاع و مساحت مجاز برای هر نوع ساختار و کاربری مشخص می‌شود.
سیستم‌های کشف و اعلام حریق: ضوابط مربوط به نصب و استفاده از سیستم‌های هشدار دهنده حریق در بناها
راه‌های خروج از بنا و فرار از حریق: ضوابط مربوط به تعداد، ابعاد، و موقعیت راه‌های خروج اضطراری
الزامات واکنش در برابر آتش برای مصالح در مبحث 3: الزامات مربوط به نوع مصالح مورد استفاده در نازک‌کاری و نمای ساختمان
مقاومت در برابر آتش: الزامات مربوط به مقاومت دیوارها، سقف‌ها، و سایر اجزای سازه‌ای در برابر آتش
سیستم‌های اطفاء حریق و کنترل دود در مبحث سوم: ضوابط مربوط به نصب و استفاده از سیستم‌های اطفای حریق و تهویه دود
ضوابط اختصاصی ساختمان‌های بلندمرتبه در مبحث سوم: ضوابط ویژه برای ساختمان‌های بلندتر از 23 متر
ضوابط فضاها و ساختمان‌های خاص: ضوابط ویژه برای فضاهایی مانند آتریوم‌ها، پارکینگ‌ها، و …
ضوابط دسترسی نیروهای آتش‌نشانی در مبحث سوم: ضوابط مربوط به عرض معابر، محل استقرار خودروهای آتش‌نشانی، و …

چه کسانی باید کتاب مبحث سوم مقررات ملی ساختمان را دشته باشند؟ 

معماران و مهندسان عمران-برق-معماری و…: برای طراحی و نظارت بر ساخت و سازها
مجریان و پیمانکاران ساخت و ساز: برای اجرای صحیح ضوابط در ساخت و ساز
مالکان ساختمان: برای آگاهی از الزامات ایمنی در برابر حریق

هدف از تدوین مبحث سوم به طور خلاصه:

کاهش خطر حریق در ساختمان‌ها: با تعیین ضوابط فنی و اجرایی مناسب
حفظ جان انسان‌ها: در صورت بروز حریق
کاهش خسارات مالی: ناشی از حریق
ایجاد محیطی امن و مطمئن: برای زندگی و فعالیت
مبحث سوم مقررات ملی ساختمان به عنوان یک مرجع مهم در زمینه حفاظت از ساختمان‌ها در برابر حریق، مورد استفاده طیف وسیعی از افراد و سازمان‌ها قرار می‌گیرد.

نکاتی در مورد مبحث سوم:

این مبحث به طور مرتب توسط مراجع ذیصلاح به روز رسانی می‌شود. در ضمن نسخه فعلی مبحث سوم، ویرایش 1395 است و در نشریه در سال های جدیدتر، همگی فیک هستند. برای اطلاعات بیشتر و دسترسی به متن کامل مبحث سوم، می‌توانید به وب سایت دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان مراجعه کنید. اگر در مورد مبحث 3 مقررات ملی ساختمان سوالی دارید، از ما بپرسید.