صورت وضعیت موقت
امروزه در صنعت ساختمان سازی دانستن علم صورت وضعیت نویسی مانند خرید یک بطری آب معدنی امری کاملا طبیعی بوده و یادگیری این دانش برای تمامی مهندسین فعال در زمینه ساختمان سازی کاملا ضروری میباشد.
صورت وضعیت نویسی نسبت به سابق به ابزاری قدرتمند تر برای کسب درآمد و ارتقا سطح شغلی تبدیل شده است،نوشتن یک صورت وضعیت مناسب میتواند برای یک شخص اعتبار کسب نماید یا اعتبار او را کاملا نابود سازد.
به نظر گروه مهندسی سودا وقت آن رسیده است که تمامی مهندسین فعال در زمنیه ساختمان سازی نگاه ویژه ایی به بحث صورت وضعیت نویسی داشته باشند (مخصوصا مهندسین برق،مکانیک و صنایع).
صورت وضعیت نویسی به طور کلی دارای مراحل پیچیده و خاصی نمیباشد اما لازم است قبل از شروع صورت وضعیت نویسی حتما با یکسری اصول اولیه آن آشنایی ابتدایی داشته باشید تا در ابتدا ، میانه و انتهای صورت وضعیت نویسی مشکل و کمبود خاصی را حس نکنید.
یکی از مهمترین موضوعاتی که در بحث صورت وضعیت نویسی حائز اهمیت میباشد معرفی صورت وضعیت قطعی و صورت وضعیت موقت میباشد.
توجه داشته باشید تا زمانی که شما بعنوان شخص صورت وضعیت نویسی یا کسی که قرار است صورت وضعیت نویسی را یاد بگیرد تفاوت صورت وضعیت موقت و قطعی را ندانید به هیچ وجه موفقیتی در این راه نصیبتان نخواهد شد.
به همین خاطر در این مقاله قصد داریم به معرفی صورت وضعیت موقت بپردازیم تا شما را با روند نوشتن و تحویل صورت وضعیت موقت آشنا سازیم.
صورت وضعیت موقت چیست؟
یکی از مهترین فعالیت های دفتر فنی پیمانکار متره و اندازه گیری مقدار مصالح وارد شده و استفاده شده در پروژه است.
برای درک جمله بالا به مثال زیر توجه شود:
فرض کنید برای اجرای عملیات روشنایی خارجی ، تعداد 450 چراغ 50 وات پارکی مورد نیاز پروژه باشد، پیمانکار نسبت به تهیه این حجم از چراغ ها اقدام مینماید و در تاریخ 10 خرداد این حجم از چراغ را وارد انبار میشود.
پس از ورود 450 عدد چراغ 3 حالت رخ خواهد داد:
1-چراغ ها از تاریخ 11 خرداد یعنی یک روز پس از ورود به انبار مورد استفاده قرار میگیرد و تا آخر ماه بعد یعنی 11 تیر تمامی چراغ های وارد شده به انبار داخل پروژه نصب میشوند.
2-چراغ ها از تاریخ 11 خرداد تا 11 تیر در انبار باقی میمانند و اجرا نمیشوند(به عبارتی تو انبار خاک میخورن و جز مصالح پایکار حساب میشود)
3-تعدادی از چراغ ها توسط عوامل اجرایی مورد استفاده قرار میگیرند و در تاریخ 11 تیر یعنی یکماه پس از ورود به انبار پیمانکار، مقدار 410 عدد نصب میگردد اما باز هم 40 عدد در انبار باقی میماند (تو این حالت 410 عدد چراغ کارکرد ما محسوب میشه و 40 عدد هم جز مصالح پایکار ما)
سه حالت فوق محتمل ترین حالت هایی میباشد که در یک پروژه رخ میدهد
بررسی هر سه حالت فوق،محاسبه مقادیر آنها و محاسبه قیمت مربوطه جز صورت وضعیت نویسی موقت محسوب میشود.
صورت وضعیت یعنی لیست کارکرد بهمراه قیمت
شما لیستی از تعدا چراغ وارد شده به پروژه،اجرا شده و در انبار باقیمانده را در اختیار دارید
به چندین مدل ، صورت وضعیت این تعداد چراغ آخر ماه توسط عوامل دفتر فنی پیمانکار تهیه و برای کارفرما ارسال میشود:
1-نیروی پیمانکار بسیار صادق و فعال میباشد ، تعداد مصالح پایکار و اجرا شده به دقت محاسبه و دقیق ترین نوع صورت وضعیت را برای کارفرما ارسال میشود.
2-نیروی پیمانکار کمی زرنگ بوده و اگر مصالحی هم بعنوان مصالح پایکار در انبار باقیمانده باشد را هم بعنوان کارکرد در صورت وضعیت لحاظ میکند (به این خاطر که به مصالح پایکار ضرایبی تعلق میگیرد که قیمت آن قابل مقایسه با مقدار کارکرد نمیباشد مثلا اگر قیمت چراغ 100 هزار تومان باشد با اعمال ضرایب پایکار به چیزی حدود 66 هزار تومان تبدیل میشود و مهندسین دفتر فنی برای جلوگیری از این کاهش قیمت ، مصالح پایکار را هم بعنوان کارکرد در نظر میگیرند)
3-نیروی پیمانکار فاقد صلاحیت و تنبل میباشد (حال شمارش و متره رو نداره) و بدون اطلاع از مقادیر اجرا شده تنها به ورودی انبار اکتفا مینماید و تمامی مقادیر وارد شده را بعنوان مصالح پایکار در نظر میگیرد و طبیعتا ضرر مال هنگفتی به پیمانکار وارد مینماید (یا در حالت کلی مقدار کارکرد و مصالح پایکار را اشتباه وارد میکند)
و حالت های دیگری که همگی ممکن است در پروژه ها رخ بدهد.
پس میتوان به وضوح دریافت ، صورت وضعیت هایی که در ابتدا و در حین اجرای پروژه برای کارفرما ارسال میشود دارای صحت صد در صدی نمیباشد و کارفرما مجاز میباشد بنابر عقیده و نظر خود نسبت به حذف و یا کم کردن برخی از آیتم ها و در نهایت کم کردن مبلغ نهایی پیمانکار اقدام نماید، به همین دلیل است که صورت وضعیت های تهیه شده در حین اجرای پروژه حکم صورت وضعیت موقت را دارند و تا مادامی که صورتجلسه و اسناد مربوطه به امضای کارفرما نرسد مبالغ پرداختی هم حکم موقت دارند همچنین مبالغ و مقدار نیز میتواند بسته به مدارک ارسالی از طرف پیمانکار کم یا زیاد شوند.
نوشتن صورت وضعیت موقت
نوشتن یک صورت وضعیت موقت را هر شخصی با هر درجه درجه سازمانی (البته مسلط به نرم افزارهایی همچون اکسل و اتوکد) میتواند انجام دهد ولی توجه به این نکته که چه شخصی میتواند بهترین نوع صورت وضعیت نویسی موقت را تهیه نماید تا بیشترین سود نصیب پیمانکار شود و از دوباره کاری جلوگیری به عمل آورد حائز اهمیت میباشد.
موارد ذیل جزء الزامی ترین فعالیت هایی میباشد که مهندس صورت وضعیت نویس قبل از نوشتن یک صورت وضعیت موقت حتما باید آن ها را رعایت نماید.
1-تسلط به نرم افزار اکسل
2-تسط به نرم افزار اتوکد
3-آگاهی کامل از ورود و خروج انبار
4-تسلط کامل به موارد اجرا شده در کارگاه (بطور مثال مهندس دفتر فنی پیمانکار باید بداند که کدام جبهه های کاری و فعالیت ها در کارگاه در حال پیگیری میباشد و از ریز کارکرد و متراژ با خبر باشد)
5-تسلط کامل به قرارداد شرکت (به این دلیل که اگر آیتمی خارج از قرارداد به پیمانکار تحمیل شد سریعا مراتب را به اطلاع کارفرما برساند و درخواست دستور کار و قیمت جدید نماید)
به جرات میتوان گفت نوشتن یک صورت وضعیت موقت کار بسیار ساده و آسانی میباشد به شرط آنکه تمامی فعالیت ها (ورود و خروج انبار و ریز مقدار کارکرد) زیر ذره بین مهندس دفتر فنی باشد.
با فرض این موضوع که شما بعنوان مهندس دفتر فنی به تمامی موارد ذکر شده تسلط کافی دارید و بسیار فعال میباشید شروع به نوشتن صورت وضعیت موقت مینماییم.
قبل از شروع لازم است یکسری از مستندات من جمله نقشه های ابلاغی از طرف کارفرما،قرارداد شرکت،فهرست بها مربوطه،صورتجلسات کارگاهی(در صورت وجود)،نقشه های کارگاهی و اگر در حین کار به مجموعه اضافه شده اید حتما لازم است صورت وضعیت های موقت قبلی پروژه را نیز در اختیار داشته باشد.
توجه داشته باشید اگر مدت زیادی نمیباشد که به نفرات صورت وضعیت اضافه شده اید حتما لازم است مقاله مربوط به مستند سازی را مطالعه فرمائید.
پس از اینکه شما تمامی مستندات مربوطه را جمع آوری و یک دید کلی نسبت به پروژه،نقشه ها و روند اجرایی پروژه بدست آوردید لازم است نسبت به تهیه ریز متره اقدام نمائید.
ریز متره و به عبارتی بدست آوردن یه متره دقیق و مناسب جزء سخت ترین و مهمترین فعالیت هایی میباشد که در تهیه یک صورت وضعیت موقت مناسب و صد البته تهیه صورتجلسات و صورت وضعیت قطعی موثر میباشد.
پس از تهیه یک ریز متره دقیق با کمک نقشه های ابلاغی،اصلاحی و ازبیلت لازم است تمامی اطلاعات در قالب یه فایل اکسل تحت عنوان ریزمتره جمع آوری شود.